راهنمای رصد خورشید گرفتگی ۵ دی ۱۳۹۸
تاریخ انتشار: ۲۶ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۱۳۰۷۷۹
طلوع خورشید روز ۵ دی ۱۳۹۸ با دیگر روزها متفاوت خواهد بود. در این روز ماه و خورشید درست در کنار یکدیگر از افق طلوع خواهند کرد و مردم سراسر بخشهای ایران میتوانند نظارهگر یک خورشید گرفتگی جزئی باشند.
مردم بخشهایی از سیاره زمین که در این روز درست در نوار گرفت حضور داشته باشند نمای بهتری را از این رویداد خواهند دید و شاهد یک کسوف حلقوی خواهند بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ماه نسبت به خورشید اندازه بسیار کوچکتری دارد، اما از سوی دیگر بسیار به زمین نزدیکتر است. همین مسئله باعث شده که اندازه ظاهری ماه و خورشید در آسمان زمین تقریبا یکسان باشد. اما ماجرا به این جا ختم نمیشود.
ماه در مداری بیضوی به دور زمین میگردد و فاصلهی آن از زمین در نقاط مختلف مدار متفاوت است. تغییر فاصلهی ماه از زمین طبیعتا منجر به تغییر اندازه ظاهری آن نیز میشود. به این ترتیب که اندازه ظاهری ماه در زمان اوج مداری (دورترین فاصله از زمین) کمی کوچکتر از زمانی است که ماه در حضیض مداری (نزدیکترین فاصله از زمین) قرار دارد.
حال اگر در زمان وقوع پدیده خورشید گرفتگی ماه در دورترین فاصلهاش از زمین قرار داشته باشد قرص ماه دیگر آنقدر بزرگ نخواهد بود که بتواند تمام قرص خورشید را بپوشاند. در چنین شرایطی حلقهای نورانی از خورشید به دور قرص تیره ماه باقی میماند و پدیده خورشید گرفتگی حلقوی رخ میدهد.
تصویری از خورشید گرفتگی حلقوی سال ۲۰۱۰.
Credit: Mikael Svalgaard
پنج دی ماه نیز ساکنان و مسافران بخشهایی از کشورهایی همچون عربستان سعودی، امارات، قطر، عمان، هند و اندونزی شانس دیدن کسوف حلقوی را خواهند داشت. در نواحی اطراف نوار گرفت حلقوی اما ماه تنها درصدی از بخش خورشید را میپوشاند و خورشید گرفتگی به صورت جزئی دیده میشود.
کسوف ۵ دی از ایران چگونه دیده میشود؟متاسفانه در هیچ کدام از نواحی کشورمان این خورشید گرفتگی به صورت حلقوی دیده نخواهد شد و از ایران تنها میتوان نظارهگر کسوف جزئی بود. نواحی جنوبی کشور شرایط بهتری برای رصد این پدیده دارند و در سواحل و جزایر خلیج فارس درصد گرفت به بیش از ۸۰ درصد خواهد رسید. در پایتخت اما این مقدار حدود ۶۰ درصد است.
مناطق جنوبی کشور از نظر احتمال صاف بودن آسمان نیز شرایط بهتری دارند. آب و هوای سواحل خلیج فارس و دریای عمان نیز در این فصل از سال مناسب است. همهی اینها در کنار درصد بالای گرفت در این مناطق سواحل جنوبی کشور را به بهترین مکان برای انجام سفرهای داخلی به قصد رصد این خورشید گرفتگی تبدیل میکند.
اوج کسوف جزئی در ایران تقریبا همزمان با طلوع خورشید رخ خواهد داد. با جستوجوی محل مورد نظرتان برای رصد این خورشید گرفتگی در این لینک میتوانید به اطلاعات بیشتر و دقیقتری دست پیدا کنید.
خورشید گرفتگی جزئی ۵ دی را چگونه رصد کنیم؟این قاعده کلی را به یاد داشته باشید: برای رصد مستقیم خورشید باید همیشه از فیلترهای ایمن و استاندارد مخصوص این کار استفاده کرد، جز یک مورد که آن هم کسوف کامل است.
نمونهای از عینک مخصوص رصد خورشید.
اگر قصد دارید خورشید گرفتگی پیش رو با چشم غیرمسلح رصد کنید استفاده از عینکهای مخصوص رصد خورشید گرفتگی کافی است. برای رصد این رویداد با ابزارهای رصدی (تلسکوپ و یا دوربین دوچشمی) نیز میتوانید از فیلتر مایلار استفاده کنید. به یاد داشته باشید که فیلتر حتما باید جلوی دهانه تلسکوپ، و نه پشت چشمی، نصب شود. استفاده از فیلتر جوشکاری شماره ۱۴ (یا قرار دادن دو فیلتر با شماره پایینتر روی هم) روش دیگری برای رصد این پدیده با چشم غیرمسلح است.
امیدواریم آسمانی صاف در این روز در انتظارتان باشد و بتوانید با رعایت تمام نکات ایمنی از رصد این پدیده جذاب نجومی با خیالی راحت لذت ببرید.
منبع: اکوفارس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ecofars.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «اکوفارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۳۰۷۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«استونهنج» چه ارتباطی با «ماه» دارد؟ (+عکس)
تاریخدانان مدتهاست میدانند که استونهنج (دایره صخرهای ماقبل تاریخ انگلستان) با در نظر گرفتن مسیر «خورشید» در ذهن ساخته شده است. در هر انقلابین، تماشاگران به تماشای تابش خورشید از میان این سنگهای تاریخی میروند. اکنون، محققان به این فکر افتادهاند که سازندگان استونهنج احتمالاً «ماه» را هم در نظر داشتهاند.
به گزارش فرادید، کارشناسان میراث انگلیسی (English Heritage)، انجمن سلطنتی نجوم و چندین دانشگاه در انگلستان، پروژه جدیدی را آغاز کردهاند که ارتباط احتمالی استونهنج را با یک رویداد آسمانی به نام توقف ماه (Lunar Standstill)، بررسی میکند: دورهای که طلوع و غروب ماه در دورترین فاصله از یکدیگر در امتداد افق قرار دارند. این رویداد فقط هر ۱۸ سال و 6 ماه یک بار رخ میدهد. رویداد بعدی امسال آغاز خواهد شد و تا سال ۲۰۲۵ ادامه خواهد داشت.
کلایو راگِلز، ستارهشناس باستانی دانشگاه لستر، میگوید: «ارتباط معماری اِستونهِنج با خورشید به خوبی شناخته شده، اما ارتباط آن با ماه نه.»
راگلز اضافه میکند که چهار سنگ جلوس اصلی استونهنج (تختههای کوچکی که مستطیلی را در اطراف سازه شکل میدهند) با موقعیتهای ماه همسو هستند. محققان سالها درگیر این بحث بودهاند که آیا این موضوع آگاهانه بوده یا نه و اگر آگاهانه بوده، آنها چگونه به این آگاهی دست یافتند و هدفشان چه بوده است.
رابطه این بنای تاریخی با چرخههای خورشید کاملاً شناخته شده، اما محققان اکنون در حال بررسی ارتباط آن با ماه هستند
استونهنج از حدود ۵۰۰۰ سال پیش در چندین مرحله ساخته شد. این بنای تاریخی که از تختهسنگهای بهم پیوسته ساخته شده، از نظر معماری پیچیدهترین است. بیشتر مورخان موافقند که سازندگان استونهنج آگاهانه آنها را با حرکات خورشید هماهنگ کردند که تثبیت سیستم اعتقادی آنها بوده و آنها تدفین را آنجا انجام میدادند.
محققان فکر میکنند حداقل یک توقف ماه در نخستین مرحله ساخت استونهنج رخ داده که به طور بالقوه بر طراحی و هدف این بنای تاریخی اثر گذاشته است. اضلاع دراز مستطیلِ سنگهای جلوس به سمت جنوبیترین طلوع ماه در حالت سکون اصلی جهتگیری شدند. افزون بر این، بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ قبل از میلاد، قرنها پیش از نصب این سنگهای بزرگ، مردم بقایای سوزاندهشده مردگانشان را در خوشهای در بخش جنوب شرقی سایت، در جهت جنوبیترین موقعیت طلوع ماه دفن میکردند.
تئوری این است که حرکات ماه ممکن است در مراحل اولیه استونهنج مورد توجه قرار گرفته و بر طراحی بعدی آن اثر گذاشته باشند. تیمی از باستانشناسان (متخصصان درک تاریخی نجوم)، از بهار امسال این ایده را در محل مطالعه خواهند کرد.
آماندا چادبرن، باستانشناس دانشگاه آکسفورد، میگوید: «مشاهده مستقیم این ارتباط در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ بسیار مهم است. بر خلاف خورشید، ردیابی منتهیالیه ماه کار سادهای نیست و به زمانبندی و شرایط آب و هوایی خاص نیاز دارد. ما میخواهیم تجربه این طلوع و غروب شدید ماه را درک کنیم و جلوههای بصری آنها روی سنگها را مشاهده کنیم.»
توقف عمده ماه هر ۱۸.۶ سال یک بار رخ میدهد
سازندگان استونهنج متعلق به فرهنگهایی بودند که توسط رویدادهای آسمانی هدایت میشدند، بنابراین منطقیست آنها توقف بزرگ ماه را جدی بگیرند. نور ماه احتمالاً برای کارهایی مانند شکار مفید بوده و چرخههای آن، راه ایدهآلی برای نشان دادن گذر زمان و سازماندهی رویدادها و جشنها بوده است.
در طول یک توقف بزرگ، ماه قسمتهایی از افق را لمس میکند که خورشید هرگز به آنها نمیرسد. کارشناسان فکر میکنند این منظرهی غیرمعمول احتمالاً برای فرهنگهایی که حرکات اجرام آسمانی را ردیابی میکردند، مهم بوده است.
راگلز میگوید: «مردم از دهها هزار سال قبل، از چرخه فاز ماه آگاه بودند. آنچه که فکر میکنم در مورد استونهنج اتفاق افتاده و این چیزیست که ما علاقهمند کشف آن هستیم، اینست که در حوالی یک توقف بزرگ، مردم متوجه شدند طلوع یا غروب ماه به طور غیرعادی در شمال یا جنوب است. آنها دریافتند این اتفاق خاص است، در نتیجه به آن ادای احترام کردند و در نهایت جهتهای مربوطه را یادمانسازی کردند. میتوانید تصور کنید بزرگان آن دوران، زمانی را به یاد میآورند که ماه را در جهت مقدسی میدیدند و سپس، یک نسل بعد، مردم از شروع دوباره دیدن آن حیرت کردند.»
از آنجا که سکونهای اصلی ماه به ندرت اتفاق میافتند، ممکن است نشانه جشنهای اجتماعی، معنوی یا مذهبی مانند مراسم بزرگشدن باشند.
جنیفر وکِسلر، مورخ میگوید: «ما هیجانزده هستیم که با یک تیم درخشان از باستاناخترشناسان برای کشف پیوند شگفتانگیز بین استونهنج و سکون اصلی ماه کار میکنیم. این فرصت به ما امکان میدهد در اسرار باستانی این بنای تاریخی و ارتباط آن با پدیدههای آسمانی عمیقتر کاوش کنیم.»
کانال عصر ایران در تلگرام